Barokke architectuur
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Barokke architectuur is een bouwstijl die ontstond in Italië in de 16e eeuw en bloeide in de 17e en 18e eeuw in katholieke delen van Europa, gekenmerkt door overdadige vormen, drama, en een plastische behandeling van bouwvolumes.
Omschrijving
Deze bouwstijl onderscheidt zich door het gebruik van vormen uit de renaissance, maar dan met een sterkere verdeling van muurvlakken en een speelser gebruik van ornamenten zoals gebogen frontons. Rondbogen worden veelvuldig toegepast in raam- en deuropeningen. Kenmerkend zijn dynamische rondingen, complexe vormen, en een genereus gebruik van licht en schaduw om diepte te creëren. Doel was vaak om indruk te maken op de bezoeker door middel van pracht en praal. De stijl kenmerkt zich door rijkelijk versierde gevels, gedraaide kolommen, imposante koepels en een streven naar een totaal kunstwerk waarbij beeldende kunst en architectuur samensmelten. Rococo wordt gezien als een latere fase of opvolger van de Barok.
Kenmerken
Belangrijke kenmerken van barokke architectuur omvatten dynamische rondingen, complexe vormen, uitgebreide versieringen, het gebruik van licht en schaduw voor dramatische effecten, rijkelijk versierde gevels, gedraaide kolommen, imposante koepels, en de integratie van beeldende kunst. Er is vaak sprake van dieptewerking met perspectieven en veelvuldig gebruik van ovalen. De stijl breekt met de beperkingen van het klassieke bouwen en laat een overdaad aan gebogen, plastische vormen zien.
Voorbeelden en verspreiding
De barokke architectuur ontstond in Italië en verspreidde zich door Europa, met name in katholieke streken. Belangrijke architecten in Italië waren onder andere Bernini, Borromini en Maderno. Bekende voorbeelden zijn de Sint-Pietersbasiliek in Rome en het Paleis van Versailles in Frankrijk. Ook in Nederland zijn er barokkerken te vinden, zoals de Oostkerk in Middelburg en de Nieuwe Kerk in Den Haag. De stijl is ook terug te zien in schuilkerken, zoals Ons' Lieve Heer op Solder in Amsterdam. In het Heilige Roomse Rijk, met steden als Dresden, Wenen en Praag, verrezen veel barokkerken en paleizen. De stijl beïnvloedde ook de architectuur in Oost-Europa, zoals in Warschau, Vilnius, Kiev en Sint-Petersburg.
Gebruikte bronnen: